Download ảnh huỏng mạng xã hội tới văn hóa giao tiếp and more Transcriptions Law in PDF only on Docsity!
Mục lục Phần 1: Phần mở đầu................................................................................................... 1.Lý do chọn đề tài.......................................................................................................
**2. Mục đích nghiên cứu................................................................................. 2
- Đối tượng phạm vi nghiên cứu................................................................................
- Mục đích nhiệm vụ nghiên cứu...............................................................................
- Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu................................................... 6.Kết cấu của đề tài...................................................................................................... Chương I: Cơ sở lý luận về ảnh hưởng của mạng xã hội tới văn hóa giao tiếp của sinh viên Học viện hành chính và Quản trị công..........................................
- Khái quát chung về mạng xã hội và văn hóa giao tiếp........................................** 1.1. Khái niệm............................................................................................ 13 1.2. Đặc điểm.............................................................................................. 14 1.3. Vai trò.................................................................................................. 16 1.4. Nội dung Ảnh hưởng của mạng xã hội tới văn hóa giao tiếp của sinh viên Học viện Hành chính và Quản trị công................................ 18 1.5. Tiểu kết chương 1................................................................................ 20 Chương II. Thực trạng sử dụng mạng xã hội của sinh viên Học viện hành chính và Quản trị công.................................................................................................
- Kháiniệm về Thực trạng sử dụng mạng xã hội của sinh viên Học viện hành chính và Quản trị công.....................................................................................
- Đánh giá về thực trạng sử dụng mạng xã hội của sinh viên Học viện hành chính và Quản trị công..................................................................... 21
- Đánh giá ảnh hưởng đến hành vi giao tiếp............................................... 27
- Nguyên nhân thực trạng............................................................................ 28
- Tổng kết nội dung chương 2.................................................................................... Chương III. Một số giải pháp..................................................................................... 3 .1. Suy giảm kĩ năng giao tiếp trực tiếp...................................................... 31 3.2. Xuống cấp ngôn ngữ chuẩn mực............................................................ 31 3 .3. Giải pháp cho việc thiếu tập trung trong học tập do ......................... 32
3 .4. Giải pháp cho rủi ro về bảo mật thông tin:............................................. 32 3 .5. Giải pháp cho ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý do lạm dụng mạng xã hội: ……................................................................................................................. 33 3.6. Tiểu kết chương 3................................................................................... 33 Chương IV. Kết luận...................................................................................................
Phần 1 : Phần mở đầu Lời cảm ơn Trong quá trình thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học, tôi xin chân thành cảm ơn giảng viên hướng dẫn đã quan tâm, chỉ bảo, tận tình hướng dẫn tôi trong suốt quá trình để hoàn thành đề tài nghiên cứu. Cảm ơn tập thể sinh viên lớp Quản trị văn phòng 23A – Khoa Lưu trữ học và Quản trị văn phòng – Học viện Hành chính và Quản trị công đã hợp tác, giúp đỡ tôi nghiên cứu trong quá trình thực hiện đề tài. Trong quá trình nghiên cứu, chắc chắn đề tài không tránh khỏi những sai lầm, thiếu sót, rất mong được sự góp ý của giảng viên để đề tài nghiên cứu được hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn Lời cam đoan Tôi xin cam đoan đề tài nghiên cứu khoa học “ ảnh hưởng của mạng xã hội tới văn hóa giao tiếp của sinh viên học viện hành chính và quản trị công ” là nguồn công trình nghiên cứu của riêng cá nhân tôi. Các số liệu được trình bày trong đề tài là nguồn số liệu tôi khảo sát để có được. Không sao chép bất kỳ công trình nghiên cứu của tác giả nào. Các số liệu kết quả trong đề tài hoàn toàn trung thực và chính xác Hà Nội ngày 17 tháng 4 năm 2025 Người cam đoan
Phần 1: Phần mở đầu
1. Lý do chọn đề tài Với sự phát triển bùng nổ của cuộc cách mạng công nghệ 4.0, đặc biệt là sự phát triển nhanh chóng và mạnh mẽ của mạng xã hội, cuộc sống con người đang có những thay đổi đáng kể, không chỉ trong cách tiếp nhận thông tin mà còn trong giao tiếp và hành vi ứng xử thường ngày. Các mạng xã hội như Facebook, Zalo, Instagram, TikTok, Twitter... đã trở thành công cụ phổ biến và gần như không thể thiếu đối với giới trẻ, đặc biệt là học sinh, sinh viên - những đối tượng được coi là lực lượng phản ứng và nhạy bén nhất với công nghệ hiện đại. Mạng xã hội mang lại nhiều lợi ích thiết thực, giúp sinh viên xây dựng mối quan hệ, chia sẻ kiến thức, mở rộng mối quan hệ và tăng cường hiểu biết xã hội. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích đó, việc sử dụng mạng xã hội không đúng cách cũng nảy sinh nhiều vấn đề đáng lo ngại, đặc biệt là tác động tiêu cực đến văn hóa giao tiếp của học sinh. Thực tế hiện nay là nhiều sinh viên có xu hướng dựa vào mạng xã hội và giảm tương tác trực tiếp ngoài đời thực. Những thay đổi này diễn ra âm thầm nhưng sâu sắc, ảnh hưởng đến hành vi, thái độ, cũng như chuẩn mực trong giao tiếp của sinh viên trong môi trường học đường và xã hội. Đồng thời, sinh viên Trường học viện hành chính và quản trị công là lực lượng nòng cốt đào tạo cán bộ, công chức tương lai - họ sẽ trực tiếp làm việc tại các cơ quan hành chính nhà nước, tiếp xúc với công dân, doanh nghiệp, đại diện hình ảnh cho nền hành chính công. Vì vậy, việc duy trì và thực hành văn hóa giao tiếp chuẩn mực, chuyên nghiệp, lịch sự có ý nghĩa quan trọng không chỉ đối với sự phát triển cá nhân mà còn đối với chất lượng nguồn nhân lực trong hệ thống chính trị, hành chính tương lai của cả nước. Xuất phát từ thực tế đó, việc nghiên cứu tác động của mạng xã hội đến văn hóa giao tiếp của sinh viên không chỉ có ý nghĩa lý thuyết mà còn có tính thực tiễn cao. Thứ nhất, giúp làm rõ mức độ và xu hướng tác động của mạng xã hội đến hành vi giao tiếp của sinh viên, từ đó giúp sinh viên hiểu đúng hơn về cách sử dụng mạng xã hội một cách văn minh, hiệu quả và tiết chế. Thứ hai, môn học cũng sẽ giúp định hướng giáo dục giao lưu văn hóa cho sinh viên trong thời đại số và nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực trong lĩnh vực hành chính công và quản lý. Ngoài ra, một lý do không kém phần quan trọng khiến người viết lựa chọn đề tài này là vì chính bản thân người viết cũng là một sinh viên thường xuyên tiếp xúc, sử dụng mạng xã hội. Trong quá trình học tập và sinh hoạt, người viết nhận thấy bản thân và nhiều bạn bè có sự thay đổi đáng kể trong thói quen giao tiếp, từ ngôn ngữ sử dụng đến cách thể hiện cảm xúc và ứng xử. Điều đó thôi thúc người viết mong muốn được tìm hiểu sâu hơn về tác động của mạng xã hội, để từ đó có thể tự điều
a) Đặc điểm của mạng xã hội Mạng xã hội sở hữu những đặc điểm nổi bật làm thay đổi căn bản cách thức giao tiếp và tương tác xã hội. Đầu tiên, chúng có tính kết nối toàn cầu, cho phép người dùng vượt qua rào cản địa lý và thời gian để tương tác với bất kỳ ai, ở bất cứ đâu chỉ thông qua thiết bị có kết nối Internet. Thứ hai, mạng xã hội mang tính tương tác đa chiều và tức thời, người dùng có thể like, share, bình luận hoặc phản hồi thông tin ngay lập tức, tạo ra các cuộc hội thoại liên tục. Đặc biệt, mạng xã hội có tính cá nhân hóa cao thông qua các thuật toán, giúp nội dung được điều chỉnh phù hợp với sở thích và hành vi của từng người dùng. Bên cạnh đó, chúng còn có tính lan truyền thông tin nhanh chóng, một nội dung có thể tiếp cận hàng triệu người chỉ trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, đi kèm với đó là tính khó kiểm soát thông tin, dễ dẫn đến việc phát tán tin giả hoặc thông tin sai lệch. Cuối cùng, mạng xã hội có tính đa phương tiện, tích hợp đồng thời nhiều hình thức truyền tải như văn bản, hình ảnh, âm thanh và video, làm phong phú trải nghiệm người dùng nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ gây nghiện và xao nhoãng. b) Đặc điểm của văn hóa giao tiếp Văn hóa giao tiếp của sinh viên hiện nay mang những đặc điểm nổi bật chịu ảnh hưởng sâu sắc từ sự phát triển của công nghệ số. Đặc trưng rõ nét nhất là xu hướng giao tiếp đa phương tiện, khi sinh viên sử dụng kết hợp linh hoạt ngôn ngữ viết, hình ảnh, biểu tượng cảm xúc và video để truyền tải thông tin. Tuy nhiên, điều này cũng dẫn đến sự biến đổi ngôn ngữ với sự xuất hiện thường xuyên của teencode, từ lóng và cách diễn đạt rút gọn, làm mờ đi ranh giới giữa giao tiếp thông thường và giao tiếp trang trọng. Một đặc điểm quan trọng khác là tính tức thời và ngắn gọn trong giao tiếp, hình thành từ thói quen trao đổi thông tin nhanh trên các nền tảng mạng xã hội, khiến nhiều cuộc trò chuyện thiếu chiều sâu và sự tinh tế. 2.3. Vai trò và ý nghĩa a) Vai trò của mạng xã hội Mạng xã hội đóng vai trò quan trọng trong học tập và phát triển nghề nghiệp của sinh viên Học viện Hành chính và Quản trị công. Về học tập, các nền tảng như Facebook, Zalo hay Teams trở thành công cụ hỗ trợ đắc lực, giúp sinh viên dễ dàng trao đổi bài vở, chia sẻ tài liệu chuyên ngành và tổ chức học nhóm hiệu quả. Đặc biệt, các diễn đàn, hội nhóm chuyên môn trên mạng xã hội cung cấp nguồn kiến thức phong phú, cập nhật những xu hướng mới trong lĩnh vực hành chính công và quản trị. Về phát triển kỹ năng, mạng xã hội giúp sinh viên rèn luyện khả năng giao tiếp đa phương tiện, viết báo cáo khoa học và thuyết trình trực tuyến - những
kỹ năng thiết yếu trong môi trường công vụ hiện đại. Đồng thời, các nền tảng như LinkedIn tạo điều kiện để sinh viên xây dựng hình ảnh chuyên nghiệp, kết nối với cựu sinh viên và chuyên gia trong ngành, từ đó mở rộng cơ hội nghề nghiệp. Tuy nhiên, mạng xã hội cũng đặt ra những thách thức khi sinh viên cần cân bằng giữa giao tiếp trực tuyến và trực tiếp, đảm bảo duy trì các chuẩn mực ngôn ngữ hành chính. Nhìn chung, khi được sử dụng hợp lý, mạng xã hội trở thành công cụ hữu ích, hỗ trợ sinh viên trở thành những cán bộ hành chính vừa có chuyên môn vững vàng, vừa sở hữu kỹ năng giao tiếp hiệu quả trong thời đại số b) Vai trò và ý nghĩa của văn hóa giao tiếp Văn hóa giao tiếp đóng vai trò quan trọng trong đời sống xã hội và nghề nghiệp, đặc biệt đối với sinh viên Học viện Hành chính và Quản trị công. Trước hết, nó là cầu nối quan trọng giúp thiết lập và duy trì các mối quan hệ xã hội, từ giao tiếp hàng ngày đến các tương tác chuyên nghiệp trong môi trường công sở. Một nền văn hóa giao tiếp tốt giúp con người hiểu nhau hơn, giảm thiểu xung đột và tạo dựng môi trường làm việc hài hòa, hiệu quả. Đối với sinh viên ngành hành chính, văn hóa giao tiếp còn có ý nghĩa định hình phong cách làm việc chuyên nghiệp , khi các em cần trang bị kỹ năng diễn đạt rõ ràng, lịch sự và thuyết phục - những yếu tố then chốt trong công tác quản lý nhà nước và phục vụ công dân. Về mặt cá nhân, văn hóa giao tiếp giúp mỗi người hoàn thiện nhân cách, thể hiện qua cách ứng xử có văn hóa, biết lắng nghe và tôn trọng người khác. Đây cũng là chìa khóa để phát triển sự nghiệp, bởi khả năng giao tiếp tốt giúp sinh viên tạo ấn tượng tốt trong phỏng vấn, đàm phán và làm việc nhóm. Trong bối cảnh hội nhập, văn hóa giao tiếp còn mang ý nghĩa gắn kết cộng đồng và thúc đẩy hợp tác quốc tế, khi sinh viên cần giao tiếp hiệu quả cả trong môi trường đa văn hóa. 2.4. Tiêu chí và tiêu chuẩn a) Tiêu chí đánh giá sử dụng mạng xã hội hiệu quả Việc sử dụng mạng xã hội hiệu quả cần được đánh giá dựa trên một số tiêu chí cơ bản nhằm đảm bảo người dùng – đặc biệt là sinh viên – có thể khai thác tối đa lợi ích của nền tảng này trong học tập và giao tiếp mà không bị lệ thuộc hay chịu tác động tiêu cực. Trước hết, tiêu chí về mục đích sử dụng rõ ràng đóng vai trò quan trọng: người dùng cần xác định rõ mình sử dụng mạng xã hội để học tập, tìm kiếm thông tin, kết nối học thuật hay giải trí lành mạnh, tránh việc sử dụng lan man, không kiểm soát. Thứ hai, thời lượng sử dụng hợp lý, tránh lạm dụng, được coi là thước đo cần thiết để giữ cân bằng giữa hoạt động trực tuyến và đời sống thực. Thứ ba, việc sử dụng mạng xã hội hiệu quả còn thể hiện ở khả năng chọn lọc thông tin, biết phân biệt tin chính thống với tin giả, không chia sẻ hoặc tương tác
Một nghiên cứu khác của Trần Văn Minh (2021) tập trung vào ảnh hưởng của MXH tới ngôn ngữ giao tiếp trong sinh viên cho thấy, 60% sinh viên được khảo sát thừa nhận thường xuyên sử dụng ngôn ngữ viết tắt, teencode trong cả văn bản học thuật và giao tiếp hàng ngày. Điều này dẫn đến khó khăn khi chuyển đổi sang văn phong trang trọng trong môi trường làm việc sau này. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, 30% sinh viên gặp khó khăn khi phải trình bày ý tưởng một cách mạch lạc trong các buổi thuyết trình hoặc phỏng vấn. Trên thế giới, nghiên cứu của Anderson & Jiang (2018) tại Mỹ đã khẳng định, mạng xã hội làm thay đổi cấu trúc giao tiếp của giới trẻ, khiến họ có xu hướng ưa thích giao tiếp gián tiếp qua tin nhắn hơn là trò chuyện trực tiếp. Đặc biệt, nghiên cứu này cũng cảnh báo về hội chứng sợ giao tiếp mặt đối mặt xuất hiện ngày càng phổ biến ở sinh viên. Tại Việt Nam, nghiên cứu của nhóm tác giả Lê Thị Hồng Nhung (2022) về ảnh hưởng của MXH tới kỹ năng làm việc nhóm cho thấy, mặc dù các nền tảng MXH hỗ trợ sinh viên trong việc trao đổi thông tin, nhưng 45% sinh viên gặp khó khăn trong việc giải quyết xung đột khi làm việc nhóm trực tiếp. Nghiên cứu này nhấn mạnh sự thiếu hụt kỹ năng đàm phán và thuyết phục - những yếu tố quan trọng trong môi trường hành chính công. Các công trình nghiên cứu đều thống nhất rằng, mặc dù mạng xã hội mang lại nhiều tiện ích trong giao tiếp, nhưng cũng tạo ra những thách thức lớn đối với việc duy trì và phát triển văn hóa giao tiếp truyền thống. Đặc biệt đối với sinh viên ngành Hành chính - Quản trị công, việc cân bằng giữa giao tiếp số và giao tiếp trực tiếp là vô cùng quan trọng để chuẩn bị cho môi trường làm việc chuyên nghiệp sau này. Các nghiên cứu này đã cung cấp cơ sở khoa học quan trọng để đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng văn hóa giao tiếp cho sinh viên trong thời đại số. 2.6. Nhóm công trình nghiên cứu về giải pháp thực trạng ảnh hưởng của MXH tới văn hóa giao tiếp của sinh viên Nhiều công trình nghiên cứu đã đề xuất các giải pháp thiết thực để hạn chế tác động tiêu cực của mạng xã hội tới văn hóa giao tiếp sinh viên. Nghiên cứu của Phạm Thị Thu Hà (2020) nhấn mạnh vai trò của giáo dục kỹ năng số trong chương trình đào tạo, đề xuất đưa vào các môn học về "Giao tiếp hành chính số" và "Quản trị truyền thông cá nhân". Tác giả kiến nghị cần xây dựng bộ quy tắc ứng xử trên mạng xã hội chuẩn mực dành riêng cho sinh viên ngành hành chính. Nhóm nghiên cứu Nguyễn Văn Bình (2021) đề xuất mô hình "Sử dụng mạng xã hội thông minh" với 3 trụ cột chính: kiểm soát thời gian (không quá 2h/ngày), chọn lọc nội dung (ưu tiên các nhóm học thuật), và xây dựng hình ảnh
chuyên nghiệp. Nghiên cứu chỉ ra rằng việc áp dụng mô hình này tại Đại học Khoa học Xã hội & Nhân văn đã giúp cải thiện 40% kỹ năng giao tiếp trực tiếp của sinh viên sau 6 tháng. Từ góc độ tâm lý học, nghiên cứu của Trần Thị Mai Lan (2022) đề xuất chương trình rèn luyện kỹ năng mềm toàn diện, kết hợp giữa đào tạo online và offline. Đặc biệt, tác giả nhấn mạnh hiệu quả của các workshop "Digital Detox" và "Kỹ năng đối thoại trực tiếp" trong việc khôi phục khả năng giao tiếp mặt đối mặt cho sinh viên. Ở cấp độ quản lý, công trình của Lê Văn Tú (2021) đề xuất xây dựng cộng đồng học thuật trực tuyến có kiểm duyệt, nơi sinh viên được rèn luyện kỹ năng giao tiếp chuyên nghiệp. Mô hình này đã được áp dụng thí điểm tại Học viện Hành chính Quốc gia, giúp giảm 35% trường hợp sử dụng ngôn ngữ không chuẩn mực trong giao tiếp học thuật. Các nghiên cứu quốc tế cũng đưa ra những gợi ý quan trọng. Theo Smith & Johnson (2020), việc tích hợp đào tạo kỹ năng giao tiếp đa phương tiện vào chương trình giảng dạy giúp sinh viên sử dụng mạng xã hội hiệu quả hơn. Nghiên cứu của UNESCO (2021) nhấn mạnh vai trò của giáo dục truyền thông số trong việc hình thành văn hóa giao tiếp lành mạnh.
3. Đối tượng phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu là sinh viên trường Học viện hành chính và Quản trị công đặc biệt là nhóm sinh viên đang sử dụng mạng xã hội trong cuộc sống hàng ngày. Nghiên cứu tập trung vào việc đánh giá ảnh hưởng của mạng xã hội đến văn hóa giao tiếp của sinh viên, bao gồm cả giao tiếp trực tiếp và giao tiếp qua các nền tảng trực tuyến. 3.2. Về không gian Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của công nghệ số, không gian giao tiếp của sinh viên đã có sự chuyển dịch rõ rệt từ môi trường vật lý truyền thống sang không gian ảo đa chiều. Mạng xã hội đã tạo ra một không gian giao tiếp không biên giới, nơi sinh viên có thể tương tác mọi lúc, mọi nơi, phá vỡ các giới hạn về địa lý và thời gian. Tuy nhiên, sự dịch chuyển này cũng làm xuất hiện hiện tượng "không gian kép" trong giao tiếp, khi các tương tác ảo ngày càng chiếm ưu thế so với giao tiếp trực tiếp truyền thống. Đặc biệt, không gian mạng với tính chất mở và đa dạng đã tạo ra những chuẩn mực giao tiếp mới, đòi hỏi sinh viên phải có khả năng thích ứng linh hoạt giữa các không gian giao tiếp khác nhau. Đối với sinh viên ngành Hành chính - Quản trị công, việc nhận thức và làm chủ các không gian
khảo, giáo trình, bài báo khoa học đăng trên tạp chí chuyên ngành, các luận văn, luận án có liên quan đến chủ đề nghiên cứu. Bên cạnh đó, nghiên cứu còn khai thác các báo cáo tổng kết, số liệu thống kê chính thức từ các cơ quan nhà nước và tổ chức giáo dục. Các nguồn thông tin trực tuyến đáng tin cậy như website của các trường đại học, cơ quan quản lý giáo dục cũng được sử dụng. Tất cả dữ liệu thứ cấp được phân tích, đánh giá tính xác thực và chọn lọc những thông tin phù hợp nhất với mục tiêu nghiên cứu. Quá trình thu thập đảm bảo tuân thủ nguyên tắc trích dẫn nguồn đầy đủ và rõ ràng. 5.2. Phương pháp phân tích, tổng hợp Phương pháp phân tích tổng hợp được sử dụng để xử lý các dữ liệu thu thập được từ nhiều nguồn khác nhau. Quá trình này bao gồm việc phân loại, so sánh và đánh giá các thông tin nhằm tìm ra những điểm chung, khác biệt và xu hướng chính. Các dữ liệu sau khi được phân tích sẽ được tổng hợp lại thành hệ thống kiến thức có tính logic cao, giúp làm rõ các vấn đề nghiên cứu. Phương pháp này đặc biệt hữu ích trong việc đánh giá các tài liệu thứ cấp và kết quả từ các phương pháp nghiên cứu khác. 5.3. Phương pháp phỏng vấn sâu Phương pháp phỏng vấn sâu được thực hiện thông qua các cuộc trao đổi trực tiếp với một số cá nhân có liên quan đến đề tài nghiên cứu. Các đối tượng phỏng vấn bao gồm sinh viên, giảng viên và chuyên gia trong lĩnh vực hành chính. Mỗi cuộc phỏng vấn được thực hiện theo một bộ câu hỏi mở được chuẩn bị trước, cho phép khai thác sâu các ý kiến, nhận định và trải nghiệm cá nhân. Kết quả phỏng vấn sau đó được ghi chép và phân tích để tìm ra các thông tin chất lượng, mang tính định sâu về vấn đề nghiên cứu. 5.4. Phương pháp khảo sát bằng bảng hỏi Phương pháp khảo sát bằng bảng hỏi được áp dụng để thu thập dữ liệu từ một số lượng lớn sinh viên. Bảng hỏi được thiết kế gồm các câu hỏi đóng và mở, tập trung vào các khía cạnh liên quan đến thói quen sử dụng mạng xã hội và ảnh hưởng của nó đến văn hóa giao tiếp. Các phiếu khảo sát được phát trực tiếp hoặc trực tuyến tới đối tượng nghiên cứu. Sau khi thu thập, dữ liệu được tổng hợp và phân tích bằng các công cụ thống kê để đưa ra các kết luận khách quan về thực trạng và xu hướng chung. Phương pháp này giúp thu được lượng thông tin lớn trong thời gian ngắn với độ tin cậy cao.
- Kết cấu của đề tài Chương 1 : Cơ sở lý luận về Ảnh hưởng của mạng xã hội tới văn hóa giao tiếp của sinh viên Học viện Hành chính và Quản trị công.
Chương 2: Thực trạng ảnh hưởng của mạng xã hội tới văn hóa giao tiếp của sinh viên. Chương 3: 1 số giải pháp ảnh hưởng của mạng xã hội tới văn hóa giao tiếp của sinh viên. Chương 4: Kết luật
nhiều hình thức truyền tải thông tin như văn bản, hình ảnh, âm thanh, video trong cùng một nền tảng. Điều này làm phong phú hóa trải nghiệm giao tiếp của người dùng. Tính tương tác cao và tức thời thể hiện qua khả năng phản hồi nhanh chóng giữa các người dùng. Các tính năng như like, share, comment tạo ra sự tương tác đa chiều, giúp thông tin có thể lan tỏa nhanh chóng trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, điều này cũng dẫn đến tình trạng "giao tiếp hời hợt" khi người dùng có xu hướng tương tác nhanh nhưng thiếu chiều sâu. Tính cá nhân hóa cho phép mỗi người dùng xây dựng một không gian riêng với phong cách và nội dung phù hợp với sở thích cá nhân. Các thuật toán thông minh của mạng xã hội có khả năng phân tích và đề xuất nội dung phù hợp với từng người dùng, tạo ra trải nghiệm được cá nhân hóa cao độ. b) Đặc điểm văn hóa giao tiếp của sinh viên dưới tác động của mạng xã hội Dưới ảnh hưởng của mạng xã hội, văn hóa giao tiếp của sinh viên đã hình thành những đặc điểm mới đáng chú ý. Nổi bật nhất là xu hướng giao tiếp đa phương tiện, khi sinh viên ngày càng sử dụng kết hợp linh hoạt giữa ngôn từ, biểu tượng cảm xúc hình ảnh và video clip để truyền tải thông điệp. Cách giao tiếp này tuy sinh động nhưng cũng làm xuất hiện hiện tượng ngôn ngữ bị biến đổi, với sự phổ biến của, từ. Một đặc điểm quan trọng khác là tính tức thời và ngắn gọn trong giao tiếp. Thói quen trao đổi thông tin nhanh trên mạng xã hội đã hình thành lối giao tiếp "ăn liền", thiếu chiều sâu và sự tinh tế. Nhiều sinh viên trở nên thiếu kiên nhẫn với những cuộc trò chuyện dài hay các văn bản có nội dung phức tạp. Đồng thời, ranh giới giữa giao tiếp chính thức và không chính thức trở nên mờ nhạt, khi các em có xu hướng áp dụng cùng một phong cách giao tiếp cho nhiều ngữ cảnh khác nhau. Sự đan xen giữa không gian ảo và thực cũng trở thành đặc điểm nổi bật. Các mối quan hệ được duy trì song song trên cả hai phương diện này, dẫn đến hiện tượng "sống kép" trong giao tiếp. Đặc biệt, hiệu ứng đa nhiệm khiến chất lượng giao tiếp bị giảm sút, khi sinh viên thường xuyên vừa trò chuyện vừa làm nhiều việc khác trên mạng xã hội. Đối với sinh viên ngành Hành chính - Quản trị công, những đặc điểm này đặt ra nhiều thách thức trong việc phát triển kỹ năng giao tiếp chuyên nghiệp - yếu tố then chốt trong môi trường công vụ. Sự chuyển dịch trong văn hóa giao tiếp đòi hỏi các em phải có khả năng thích ứng linh hoạt, biết cân bằng giữa giao tiếp
truyền thống và hiện đại để trở thành những cán bộ hành chính toàn diện trong tương lai. c) Đặc thù của sinh viên Học viện Hành chính và Quản trị công Sinh viên Học viện Hành chính và Quản trị công có những đặc thù riêng biệt so với sinh viên các ngành khác, xuất phát từ tính chất đào tạo nguồn nhân lực cho khu vực công. Đặc điểm nổi bật nhất là yêu cầu cao về tính kỷ luật, chuẩn mực hành chính và kỹ năng giao tiếp chuyên nghiệp, vốn là những tiêu chuẩn không thể thiếu trong môi trường công vụ. Khác với sinh viên đại học thông thường, các em phải rèn luyện phong cách ứng xử công vụ ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, bao gồm khả năng soạn thảo văn bản hành chính chuẩn mực, kỹ năng tiếp dân và giải quyết thủ tục hành chính. Đồng thời, sinh viên cũng phải thường xuyên cập nhật kiến thức pháp luật, quy trình nghiệp vụ hành chính và các chuẩn mực đạo đức công vụ, vốn là những yêu cầu bắt buộc đối với cán bộ, công chức tương lai. Môi trường đào tạo tại Học viện cũng chú trọng phát triển tư duy hệ thống, khả năng phân tích chính sách và năng lực tổ chức, quản lý - những tố chất quan trọng của nhà quản trị công hiện đại. Những đặc thù này đòi hỏi sinh viên phải có ý thức tự rèn luyện cao, đồng thời đặt ra yêu cầu về sự cân bằng giữa việc tiếp thu kiến thức chuyên môn và rèn luyện kỹ năng, phẩm chất nghề nghiệp ngay từ những năm đầu đại học. 1.3. Vai trò a) Vai trò tích cực Về mặt học thuật và chuyên môn, mạng xã hội đã trở thành công cụ hỗ trợ đắc lực cho sinh viên trong quá trình học tập và nghiên cứu. Các nền tảng như Facebook, Zalo hay các diễn đàn chuyên ngành tạo điều kiện thuận lợi cho việc thành lập các nhóm học tập trực tuyến, nơi sinh viên có thể dễ dàng trao đổi tài liệu, thảo luận bài vở và giải đáp thắc mắc học thuật. Đặc biệt, mạng xã hội giúp phá vỡ rào cản không gian và thời gian, cho phép sinh viên kết nối với giảng viên và các chuyên gia trong ngành một cách nhanh chóng, hiệu quả. Trong lĩnh vực phát triển nghề nghiệp, mạng xã hội mang lại nhiều cơ hội quý giá cho sinh viên. Các nền tảng như LinkedIn không chỉ giúp sinh viên xây dựng mạng lưới quan hệ chuyên môn mà còn là kênh thông tin hữu ích về các cơ hội thực tập, việc làm trong khu vực công. Nhiều cơ quan nhà nước và tổ chức chính phủ hiện nay tích cực tuyển dụng thông qua các kênh mạng xã hội, tạo điều kiện cho sinh viên tiếp cận với thị trường lao động một cách thuận lợi. Về mặt rèn luyện kỹ năng, mạng xã hội tạo môi trường để sinh viên phát triển các năng lực quan trọng của thế kỷ 21. Thông qua việc tham gia các diễn đàn,
1.4. Nội dung Ảnh hưởng của mạng xã hội tới văn hóa giao tiếp của sinh viên Học viện Hành chính và Quản trị công 1.4.1. Ảnh hưởng tích cực Mạng xã hội mang lại nhiều tác động tích cực tới văn hóa giao tiếp của sinh viên, đặc biệt trong việc phát triển kỹ năng giao tiếp đa phương tiện - yếu tố quan trọng trong thời đại số. Nhờ các nền tảng như Zalo, Facebook hay Microsoft Teams, sinh viên có thể dễ dàng kết nối với giảng viên, chuyên gia và bạn học để trao đổi bài vở, thảo luận nhóm và giải quyết vấn đề học thuật một cách hiệu quả, bất chấp rào cản địa lý. Đồng thời, mạng xã hội giúp mở rộng phạm vi giao tiếp, tạo điều kiện để sinh viên tiếp cận với các diễn đàn học thuật, hội thảo trực tuyến và cập nhật kiến thức chuyên ngành mới nhất. Đặc biệt, việc tham gia các nhóm chuyên môn về hành chính - quản trị công giúp sinh viên rèn luyện khả năng diễn đạt ý tưởng mạch lạc, kỹ năng phản biện và văn phong trang trọng khi trao đổi về các vấn đề nghiệp vụ. Bên cạnh đó, mạng xã hội còn là công cụ hữu ích để sinh viên xây dựng mạng lưới quan hệ với cựu sinh viên và các nhà quản lý trong ngành, qua đó học hỏi kinh nghiệm và chuẩn bị tốt hơn cho môi trường làm việc tương lai. Những ảnh hưởng này không chỉ nâng cao chất lượng giao tiếp mà còn góp phần phát triển năng lực chuyên môn và kỹ năng mềm cần thiết cho sinh viên ngành hành chính. 1.4.2. Ảnh hưởng tiêu cực Mạng xã hội tuy mang lại nhiều tiện ích trong kết nối và chia sẻ thông tin, nhưng cũng gây ra không ít ảnh hưởng tiêu cực đến văn hóa giao tiếp của sinh viên Học viện Hành chính và Quản trị công. Trước hết, việc lệ thuộc quá mức vào giao tiếp gián tiếp qua mạng khiến sinh viên dần suy giảm kỹ năng giao tiếp trực tiếp, thiếu tự tin trong các tình huống cần trình bày ý kiến hay phản biện công khai. Bên cạnh đó, thói quen sử dụng teencode, từ lóng và ngôn ngữ mạng khiến các em gặp khó khăn trong việc vận dụng phong cách hành chính – trang trọng trong các văn bản và môi trường làm việc chuyên nghiệp. Việc "đa nhiệm" trong học tập – vừa học vừa sử dụng mạng xã hội – còn làm giảm khả năng tập trung, ảnh hưởng đến hiệu quả tiếp thu và tham gia thảo luận trên lớp. Ngoài ra, thiếu hiểu biết về bảo mật thông tin cá nhân cũng khiến nhiều sinh viên đối mặt với rủi ro bị lộ lọt dữ liệu cá nhân hoặc tài liệu quan trọng. Đặc biệt, mạng xã hội còn tác động tiêu cực đến sức khỏe tâm lý, khiến sinh viên dễ rơi vào trạng thái stress, lo âu, hoặc cảm giác tự ti do so sánh với hình ảnh "ảo" từ người khác, từ đó ảnh hưởng đến chất lượng học tập và sự phát triển toàn diện về sau.
1 .4.3. Giải pháp cân bằng ảnh hưởng Để cân bằng ảnh hưởng của mạng xã hội đến văn hóa giao tiếp, sinh viên Học viện Hành chính và Quản trị công cần được trang bị kỹ năng sử dụng mạng xã hội một cách có chọn lọc, chủ động và có định hướng rõ ràng. Trước hết, nhà trường nên tích cực lồng ghép nội dung giáo dục truyền thông số, kỹ năng giao tiếp và quản lý cảm xúc vào chương trình học nhằm nâng cao nhận thức và khả năng tự điều chỉnh hành vi sử dụng mạng xã hội của sinh viên. Đồng thời, cần tổ chức các hoạt động ngoại khóa như hội thảo, tọa đàm, mô phỏng tình huống giao tiếp thực tế để giúp sinh viên rèn luyện kỹ năng giao tiếp trực tiếp, ứng xử văn minh và sử dụng ngôn ngữ chuẩn mực. Ngoài ra, sinh viên cũng cần được khuyến khích xây dựng thói quen sử dụng mạng xã hội có kiểm soát – giới hạn thời gian, lựa chọn nội dung tích cực và tránh “đa nhiệm” trong học tập. Bên cạnh đó, các giải pháp hỗ trợ tâm lý học đường, cũng như tuyên truyền về bảo mật thông tin cá nhân, sẽ góp phần tạo nên môi trường học tập an toàn và bền vững, từ đó giúp sinh viên vừa khai thác được lợi ích của mạng xã hội vừa giữ gìn và phát triển văn hóa giao tiếp đúng đắn, chuyên nghiệp. 1.5. Tiểu kết chương 1 Hệ thống hóa cơ sở lý luận về ảnh hưởng của mạng xã hội tới văn hóa giao tiếp của sinh viên Học viện Hành chính và Quản trị công, làm rõ các khái niệm then chốt như mạng xã hội, văn hóa giao tiếp cùng những đặc điểm đặc thù của đối tượng nghiên cứu. Kết quả phân tích cho thấy mạng xã hội có tác động hai mặt: tích cực (nâng cao hiệu quả học tập, mở rộng mạng lưới quan hệ, phát triển kỹ năng giao tiếp đa phương tiện) và tiêu cực (suy giảm kỹ năng giao tiếp trực tiếp, biến đổi ngôn ngữ, rủi ro về bảo mật thông tin). Đặc biệt, nghiên cứu nhấn mạnh tính đặc thù của sinh viên hành chính - những người cần cân bằng giữa lợi ích của mạng xã hội với yêu cầu khắt khe về chuẩn mực giao tiếp trong môi trường công vụ. Những kết quả này tạo tiền đề quan trọng cho việc triển khai nghiên cứu thực trạng và đề xuất giải pháp ở các chương tiếp theo, đồng thời khẳng định tính cấp thiết của việc nghiên cứu vấn đề này trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay Chương II. Thực trạng sử dụng mạng xã hội của sinh viên Học viện hành chính và Quản trị công
- Kháiniệm về Thực trạng sử dụng mạng xã hội của sinh viên Học viện hành chính và Quản trị công Thực trạng sử dụng mạng xã hội của sinh viên Học viện Hành chính và Quản trị công đề cập đến tình hình và đặc điểm sử dụng các nền tảng mạng xã hội
