Docsity
Docsity

Prepare for your exams
Prepare for your exams

Study with the several resources on Docsity


Earn points to download
Earn points to download

Earn points by helping other students or get them with a premium plan


Guidelines and tips
Guidelines and tips

Clear green with a few of course the other is the internet, Quizzes of Differential and Integral Calculus

Questions for you with our natural health

Typology: Quizzes

2020/2021

Uploaded on 09/13/2021

dana-dulatkyzy
dana-dulatkyzy 🇺🇸

1 document

1 / 430

Toggle sidebar

This page cannot be seen from the preview

Don't miss anything!

bg1
С. Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАРЫ КДЗАК,
УЛТТЫК, МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТ!
БИОЛОГИЯ
ЖЭНЕ ГЕНЕТИКА
pf3
pf4
pf5
pf8
pf9
pfa
pfd
pfe
pff
pf12
pf13
pf14
pf15
pf16
pf17
pf18
pf19
pf1a
pf1b
pf1c
pf1d
pf1e
pf1f
pf20
pf21
pf22
pf23
pf24
pf25
pf26
pf27
pf28
pf29
pf2a
pf2b
pf2c
pf2d
pf2e
pf2f
pf30
pf31
pf32
pf33
pf34
pf35
pf36
pf37
pf38
pf39
pf3a
pf3b
pf3c
pf3d
pf3e
pf3f
pf40
pf41
pf42
pf43
pf44
pf45
pf46
pf47
pf48
pf49
pf4a
pf4b
pf4c
pf4d
pf4e
pf4f
pf50
pf51
pf52
pf53
pf54
pf55
pf56
pf57
pf58
pf59
pf5a
pf5b
pf5c
pf5d
pf5e
pf5f
pf60
pf61
pf62
pf63
pf64

Partial preview of the text

Download Clear green with a few of course the other is the internet and more Quizzes Differential and Integral Calculus in PDF only on Docsity!

С. Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАРЫ КДЗАК,

УЛТТЫК, МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТ!

БИОЛОГИЯ

ЖЭНЕ ГЕНЕТИКА

С. Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАГЫ КАЗА

УЛТТЫК МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТ! х

МЕДИЦИНАЛЬЩ БИОЛОГИЯ

ЖЭНЕ ГЕНЕТИКА

2004 жыл

МАЗМУНЫ

Алгы с е з ............................................................................................ 6

I Б0Л1М. АГЗАЛАРТ1РШ1Л1Г1НЩЖАСУШАЛЫКЖ0НЕ МОЛЕКУЛАЛЫ-ГЕНЕТИКАЛЫК НЕГ13ДЕР

1-тацырып. Медициналык биологияга жэне генетикага мрюпе (Тарасова К,.Л., Бегимбетова Г.А.) ................................ 7 2-тацырып. Жасушаньщ т^кым куалау аппараты. Адам кариотиш (ТунгышбаеваЗ.Б. ) ........................................... 20 3-тацырып. Тукым куалаушылыктьщ молекулалык непздер 1 (Сэрсенова Л .Ц .) ........................................................... 30 4-тацырып. Гендердщ экспрессиясыньщ реттелу 1 (Сэрсенова Л.К,.) ............................................................................ 44 5-тацырып. Жасушалардыц пролиферациясы (кобекм). Жасушалык цикл. Митоз (Нугыманова Н И , Нуралиева У. д .) ......................................... 55 6-тацырып. Кебею. Мейоз (Нугыманова Н И , Нуралиева У.Э.) ......................................... 66 7-тацырып. “Агзалар Т 1 рш ш пнщ жасушалык жэне молекулалы-генетикалык непздерГ бел1М бойынша корытынды сабак (Жаманбаланова М .А .) ............. 77

Эдебиеттер ................................................................................... 79

II Б0Л1М. ЖАЛПЫ ГЕНЕТИКА НЕГ13ДЕР

8-тацырып. Моно- жэне полигигеш белплердщ тукым Куалау зандылыктары (Туигышбаева З.Б.) ............................... 80 9-тацырып. Т1ркес тукым куалау. Пркесу топтары. Кроссинговердщ генетикалык эффектов (Туигышбаева З.Б., Нуртаева К С .) ......................................... 90 10-тацырып. Гендердщ езара эрекеттесук (Элмухамбетова С.К,.) ............................................................... 103 11-тацырып. взгерпш тж (Жумашева Р.Т.) ........................... 114 12-тацырып. “Жалпы генетика непздерГ бел!М 1 бойынша корытынды сабак (Нурпеисова И .К .) ................... 127

Эдебиеттер ................................................................................. 129

III Б0Л1М. МЕДИЦИНАЛЫКЖ0НЕ ПОПУЛЯЦИЯЛЫК

ГЕНЕТИКА НЕГ13ДЕР

13-тацырып. Адамньщтукым куалайтын аурулары. Хромосомдык аурулар (Нуртаева К С ) ................................ 130 14-тацырып. Адамньщтукым куалайтын аурулары. Моногендж жэне полигендж аурулар (Нуртаева К С ) ........................................................................... 144 15-тацырып. Тукым куалайтын ауруларды диагностикалау жэне алдын алу эд1стер1 (Сэрсенова Л. К ) ............................^^155 16-тацырып. Популяциялык генетика (Жумашева Р.Т., Нуралиева У.Э.) ........................................... 182 17-тацырып. Тукым куалайтын аурулар жэне олардьщ зерттеу эдютерк Популяциялык генетика такырыбы бойынша корытынды сабак (Нуртаева К О .... 198

Эдебиеттер .................................................................... ............ 203

IV Б0Л1М. ЖЕКЕ ЖЭНЕ ТАРИХИ ДАМУ

18-тацырып. Онтогенез. Онтогенездеп тукым куалау акпаратыньщ жузеге асырылуы (Элмухамбетова С .К ) ...... 205 19-тацырып. Гомеостаз. Улпалар мен мушелердщ регенерациясы (Тарасова К А ) ................................................ 224 20-тацырып. Омырткалылардьщ ас корыту, тыныс алу жэне кан айналым жуйелершщ эволюциясы (Элмухамбетова С .К ) ......................................... 234 21-тацырып. Омырткалылардьщ жуйке жэне эндокриндж жуйелершщ эволюциясы (Жумашева Р.Т.) ......................... 253 22-тацырып. Омырткалылардьщ зэр шыгару жэне жыныс жуйелершщ эволюциясы (Элмухамбетова С .К ) ................................................................ 270 23-тацырып. Бет суйепнщ эволюциясы (Тунгышбаева З.Б, Нуртаева К С ) ........................................ 278 24-тацырып. Антропогенез (Сэрсенова Л .К ) ....................... 287 25-тацырып. “Жеке жэне тарихи даму” бол 1 М 1 бойынша корытынды сабак (Тарасова К А ) .......................... 303

Эдебиеттер ................................................................................. 307

ллгы свз

Оку куралы Казакстанньщ медициналык жогары оку орындарына арналган медициналык биология жэне генетика бойынша типтж багдарламага сэйкес дайындалган, пэнд1 жузшде мецгеруге жэне игеруге багытталган. М атериалдьщ м азмуны келес 1 п ринциптерге н еп зд е л ге н : медициналык багыт, мазмуныныц каз 1 рп б ш м децгешне сэй кестш п , мазмуныныц жуйел1Г1 жэне кисындылыгы, материалды косымша жэне терендетш окуга мумюндж бередь Эр сабак келеа бел1мдерден тирады: взектш п, максаты, бакылау сэдэактары, студент мецгеру1 кажетп теориялык бш м жэне тэж 1 рбиел 1 к дагдылар келем 1 , озшдж жумыс, ситуациялык есептер, такырыпты терендетш окуга арналган непзп жэне косымша эдебиеттер Т131М1. Эр такырыптьщ мундай эд1стемел1к курылымы стуценгп езд 1 пнен б ш м алуга багыттайды. Кафедраныц жумыс шарттарына байланысты сабактардыц узактыгы жэне олардыц саны езгерш туруы мумкш, сондыктан сабактар рет1 корсетшмеген. Эрб1р бел1мн1ц жэне барлык курстыц материалыныц непзп жэне басты максаты медицинаныц жэне денсаулык сактаудьщ каз 1 рг 1 талаптарына сай бш м д 1 дэр1герлж мамандарын дайындау у пин непзп теориялык бш м д 1 жэне тэж1рбиелж дагдыларды окыту болып табылады.

Куандъщов Е.

1-Б0Л1М. АГЗАЛАР Т1РШ1Л1Г1НЩ ЖАСУШАЛЫК ЖЭНЕ

МОЛЕКУЛЯРЛЫ-ГЕНЕТИКАЛЫК НЕГ13ДЕР

Тацырып 1. М ЕДИЦИНАЛЬЩ БИОЛОГИЯ Ж Э Н Е ГЕНЕТИКАГА К1Р1СПЕ

Такырыптын езектЫ п (дэйектЫ п): Каз1рп замангы биология эртурл! багыттарда, эаресе молекулалык биология мен генетиканьщ каркынды дамуымен сипатталады. Соцгы жылдары биологияда генетикалык материалдьщ курылымы мен кызметш молекулярлык (нуклеин кышкылдары) децгейде зерттейтш жаца багыт геномика пайда болды. Геномиканыц табысы, адамныц генетикалы к м атериалы ны ц (ДНК) алгашкы курылымын ашу, аурулардыц диагнозы н кою, емдеу, алды н-алу м эселелерж молекулярлы- генетикалык тургыдан, ягни молекулярлык медицина тургысынан шешуге мумкшдж бередк Бул тек тукым куалайтын аурулардыц гана емес, б1ркатар кец тараган мультифакторлык аурулардыц, сонымен катар жукпалы жэне вирустыкаурулар мэселелерш шешуге деулкен жол ашып отыр. Осыган байланысты медицинада жасушаны калыпты жэне патологиялык жагдайларын зерттеуге кеп кецкп болше бастауда. Баскаша айтканда, XXI гасыр медицинасы аурулардыц клиникалык кершгсш зерттеуден гер 1 , клиникагадейшп/жасушалык/ кершютерш зерттеуге кещл коя бастады. Сондыктан болашак дэр1герлер ушш жасушаньщ курылысы мен кызметшщ непздерш бшу кажет.

Сабактыц максаты: 1.Тфшшктщ жасушалык непздерш, жасушалардыц эртурл 1 типтерш (прокариотык жэне эукариоттык), жасушаньщ курылысын (ядро, цитоплазм а, ж асуш алы к мем брана) зерттеу, ес1мд1ктер мен жануарлардьщ жасушалык курылымыныц б1рл1пн корсету. 2.Студенттерд1 каф едраныц т э р т т ережелер1мен, оку шарттарымен жумыс 1 стеу принциптер1мен таныстыру.

  1. Студенттерд1 микроскоппен жумыс ютей бшуд 1 , альбомды дурыс толтыруды уйрету. - Студент бьпу керек:
  2. _Т\р_ агзалардыц непзп формаларын (жасушалык курылымы жок, жасушалык курылымы бар);
  3. Жасушаньщ курылым типтерш (прокариот, эукариот).

гылымды табигаттьщ ерекше кубылысы ретшде белгшеу уцпн енпзген. Сол кезден бастап биология Т 1 р ш ш к ж айы ндагы гылым болып аныкталады. Биологияньщ непзп обьекткп Т 1 р 1 агзалар болып табылады. Т1р1 агзаларды курылымына карай жасушага дешнг 1 жэне жасушалык, агзалар деп беледь Жасушага дешнг / агзаларга вирустар мен фагтар жатады. Олардьщ денеа нуклеин кышкылдары (ДНК немесе РНК) мен оны коршаган акуызды кабыкшадан турады. Вирустар мен фагтар коршаган ол 1 табигатта кристалдык курылым тузш, тек баска Т 1 р 1 агзалардьщ: микроорганизмдердщ, оамд1ктердщ жэне жануарлардьщ жасушаларына енгенде ганат 1 р 1 агзаларга тэн непзп касиеттерд 1 (зат алмасу, кебею жэне т.б.) керсетедь Ягни олар Т 1 р 1 жэне ел 1 табигатта аралык орын алады, ейткеш олар эртурл 1 орталарда Т 1 р 1 агзаларга жэне ол 1 объект1лерге тэн касиеттер керсетедь Ж асуш алы к курылымды т1р1 агзалар прокариот т ар м ен эукариоттарга Ж1ктелед1. Прокариоттарга жасушасында ядросы калыптаспаган агзалар (грекше ‘’про‘’-деш нп, ‘’каг1оп6,-ядро, ядрога дей 1 нг 1 ) жатады. Прокариоттар жасушаларында кабыкшаньщ жет 1 лген жуйес 1 жэне кабыкшалы органоидтар болмайды. Олардьщ генетикалык материалы карапайым курылысты, гистонды акуызы жок, цитоплазмада бос ж ататы н сакиналы б 1 р т 1 зб е к т 1 ДН К (ген оф орм , нуклеоид) молекуласынан турады. Прокариоттарга бактериялар мен кек-жасыл балдырлар жатады. Прокариоттар амитоздык жолмен бел 1 нед 1. Ядросы бар агзаларды эукариот т ар (грекш е ‘’еи ” -нагыз, ‘’каг1оп” -ядро) деп атайды. Олардьщ ядросы, цитоплазмадан ядро мембранасымен шектелген. Эукариоттардьщ генетикалык материалы ядрода ж ататын курдел 1 курылысты ДНК, т1збеп мен акуыз молекуласынан туратын хромосомада орналаскан. Эукариоттар митоздык жолмен белшед1. Эукариоттарга барлык ес1мд1ктер жэне жануарлар жатады. Эукариоттык жасушалардьщ компоненттерк

1. Жасушалык кабыкша (плазмолемма) цитоплазманы сырткы ортадан б ел 1 п турады. Электрондык микроскоппен зерттеу жануарлардьщ жасушалык кабыкшасы бимолекулярлы (ек 1 катарлы) липидт1 кабаттардан жэне акуыз молекулаларынан туратындыгы аныкталды. Плазмолемма шектеуш1, тоскауылдык, тасмалдау, рецерторлык жэне талгап етк 1 зг 1 шт 1 к кызметтер аткарады. 2.Цитоплазма - гиалоплазмадан, органоидтар мен косындылардан турады. Гиалоплазма ядро мен органоидтарды байланыстыратын жэне цитоплазманьщ коллоидтык касиеттер!Н (козгалысын 1ске асыратын

туткырлыгын) камтамасыз ететш жасуиш ш ш к процестердщ юке асырылатын жер1 болып табылатын жасушаньщ 1 ШК 1 ортасы. Органоидтар- белгш б!р курылысы жэне арнайы аткаратын кызмет 1 бар цитоплазм аньщ теракты жогары диф ф еренциацияланган курылымдары. Олар курылысына карай мембраналы жэне мембраналы емес жэне кызметше карай арнайы жэне жалпы цызмет аткаратын органоидтар болып белшедь М ембраналы емес органоидтарга рибосомалар мен жасуша орталыгы, микротутжшелер жатады. К,алган органоидтар мембраналы. Арнайы к,ызмет аткаратын органоидтар жасушалардьщ белгш б1р типтерше: булшыкетжасушасыньщжиырылгыштыгын камтамасыз ететш миофибриллдерге, тыныс алу жолдарын астарлап жаткан эпителий шршкшелерше, ащьмшек бурлерше жэне т.б. ганатэн. Жалпы цызмет аткаратын органоидтар: барлык жасушаларга тэн, оларга эндоплазмалык тор (ЭПТ), пластидтер, митохондриялар, рибосомалар, лизосомалар, Гольджи аппараты, жасуша орталыгы жэне микротутжшелер жатады. Эндоплазмалык, тор (ЭПТ) ядро кабыкшасын сырткы мембранамен б 1 ртутас етш байланыстыратын 1 р 1 куыстар мен каналдар, тутжшелер тузетш мембраналы жуйе. ЭПТ - дьщ ею тур! бар. Кедхр-бцдырлы ЭПТ -да рибосомалар орналаскан, тегхс ЭПТ-да рибосомалар болмайды. Кед1р-будырлы эндоплазмалык тор акуыз синтезш е катысады, ж асуш аш ш к жэне жасушааралык заттардьщ тасымалдануын камтамасыз етедк Кед 1 р-будырлы эндоплазмалык тор каналында курдел 1 акуыз молекуласы тузшед 1 , ал тепе эндоплазмалык торда кем 1 рсулар мен липидтер синтезделЫп, АТФ тасымалданады. Митохондриялар - сопакша жэне таякша шиинд 1 кос мембраналы органоидтар. Сырткы мембранасы тепе, ал 1 шкю 1 кептеген катпарлар - кристалар тузедь Жасушаньщ кызметшщ каркындылыгына байланысты митохондриялар саны (150-ден 1500-ге дейш) ауыткып отырады. Митохондрияньщ матриксшде ферменттер, рибосомалар, ДНК,, РНК, болады. Кызмет 1 АТФ-т! синтездеу, жасушаньщ тыныс алу жэне энергетикалык орталыгы болып табылады. Гольджи аппараты б1ршщ устше _6\р_ жанаса орналаскдн диск! тэрод 1 р 1 куыстардан (цистерналардан) турады. Ол куыстардан жан-жакка уштарында кешрш 1 ктер 1 бар тутжшелер тарайды. Куыстарда синтез жэне ыдырау он 1 мдер 1 , жасушага тусетш жэне жасушадан шыгарылатын затгар жиналады. Рибосомалар - мембраналык курылымы жок дечгелж шшшд!, мелшер! 20-30 нм, _к ш _ жэне улкен б!рлжтен туратын органоидтар.

Хромосомалар - ядроньщ непзп компонент!. Хромосомалардьщ курылысы мен кызметтер1 келес 1 сабактарда карастырылады. 1839 жылы нем1с зоологы Теодор Ш ванньщ (1810-1887) ‘’ 0 с 1 мд 1 ктер мен жануарлар жасуш асыныц уксасты гы туралы микроскопиялык зерттеулер” атты ецбеп жарык кордк Бул ецбепнде жасушаньщ теориялык непз! каланды. Жасушалык теорияньщ каз1рп кагидалары:

  1. Жасуша-элементарлыт1р1 жуйе, прокариот пен эукариоттардьщ жеке дамуыньщ, кебеюшщ, Т1ршшпнщ, курылысыньщ непзь
  2. Жана жасушалар бастапкы жасушалардьщ болшу непзшде калыптасады.
  3. Барлык агзалардьщ жасушалары курылысы мен химиялык курылымы бойынша уксас.
  4. Коп жасушалы агзалардьщ есу1 жэне дамуы- алгашкы б1р немесе б1рнеше жасушалардьщ всу1 жэне кобею1Н1ц салдары.
  5. Агзаньщ жасушалык курылымы - барлык т1р1 агзалардьщ шыгу тепнщб1рл1пн корсетед 1.

Микроскоп, непзп конструктивт 1 бвл 1 ктерь МБР-1 микроскопыныц негигг бвлттери механикалык, оптикалык жэне жарык тус1рг1ш. Механикалык, бвлхмте штатив, зат устелшеа, тубус, револьвер, макро- жэне микровинттер жатады. Оптикалык, бвлгмг окуляр (х7,х10,х15) мен обьективтен (х8,х40,х90) турады. Жарык, т уы ргш бел1м1 айна, конденсор жэне диафрагмадан турады (1 сурет). МБР-1 микроскобымен жумыс гстеу ережелери

  1. Микроскоптьщ штативш езше, ал заттык устелшес1н карсы жакка каратып кою керек.
  2. Эр кашанда микроскоппен зерттеуд! к ш г улгайтцыш пен (х8 ) караудан басталатынын есте сактау керек.
  3. Револьверд 1 айналдыра отырып, К 1 Ш 1 улгайткыш объективт! (х8) кою керек (шырт еткен дыбыска дей 1 н).
  4. Макрометриялыквинтпенбурай отырып, объективт 1 зат устелшесшен 1-1,5 см би1кт1кке кетеру керек.
  5. Диафрагманьщ ашыкекен 1 н тексер1п, конденсорды жогары кетеру керек.
  6. Окулярга сол кезбен жакын карап, сэуле жинайтын айнаньщ комег 1 мен кер1нет1н аймактьщб 1 ркелк 1 жарык болуын камтамасыз ету керек.
  7. Препараттьщ жабын эйнег 1 н жогары каратып, зат устелшесшщ уст 1 не кою керек, объект зат устелше тес 1 п н щ дэл ортасында орналассын.
  1. БуШр ж агы нан царай оты ры п, м акром етри ялы к вин ттщ к ем еп м ен К 1 Ш 1 улгайткы ш о б ъ е к ти в а препараттан 0,2 см ара кашыктыкка дешн темен туЫру керек.

1 сурет. МБР-1 микроскопы. / - штатив; 2 - тубусустагыш; 3 - тубус; 4 -зат устелшеа; 5 - зат устелшенщ тесш; 6 - устелшет цозгалтатын винттер; 7 - окуляр; 8 - револьвер; 9 - объектив; 10 - макрометриялык; винт , 11 - микрометриялыц винт; 12 - конденсор; 13 - конденсор винтх; 14 - диафрагма; 15 - айна

ал калган жагы карацгы Обьективтщ кер 1 Н 1 С 1 анык емес

Объектив пен окулярдыц линзасы лас.

Линзалар мен микропрепараттарды таза фланельмен мукият сурту керек. Микропрепарат шин улгайткышпен кершед|, ал улкен улгайткышпен кершбейдк

Микропрепараттын зат жэне жабын эйнектер! таза емес М икропрепараттын жабынды эй н еп бар жагы томен карап орналаскан, сондыктан бос аракашыктыгы заттык эйнектщ еншен аз (обьективтщ линзасы мен объекттщ аракашыктыгы улкен улгайткышта 1- мм-ге тек), объектив зат эй н еп н етш п тур

Объектив немесе микропрепараттын закымдалуынан сактану уппн микропрепаратты жабынды эйнепм ен жогары каратып кою керек.

САБАКТЫЦ МАЗМУНЫ:

- Бастапкы бЫм децгешн бакылау - тестт1к бакылау. - Окытушымен жумыс 1 стеу - сабакты бакылау сурактары бойынша ауызша талдау.

  • 031НД1К жумыс: 031НД1К жумысты орындау ережелер! Объектп микроскопиялык зерттеудщ мацызды элемент альбомга суретш салу болып табылады. Сурет салудыц максаты - объектшщ курылысын, жеке курылымдарыньщ формасын, олардьщ орналасуын есте сактау жэне жаксы тусшу. Сурет салу ушш альбом (форматы 30x21 см) жэне каламдар(жэй жэне турл1 туст 1 ) кажет. Сурет салу барысында темендегг ережелерд 1 ескеру керек.
  1. Суретп альбомный парагыньщ тек б1р бетше салуга болады, ейткеш ею бетше де салынган суреттер б1р б1рше втш, уакыт ете бузылады. Сурет салудьщ алдында осы беттщ жогары жагына сабак нем 1 рш жэне такырып атын жазу керек.
  2. Сурет 1 р 1 жэне айкын, жаксы ажыратылатындай болу керек. Суретке койылатын непзп талап - объекттщ букш жэне жеке бол 1 ктершщ келем1 мен мелшерлершщ (узындыгы, еш жэне т.б.) аракатынасын дурыс керсету.
  3. Эр суретке мшдетп турде жеке бел 1 ктерш анык керсететш

белгшелер болу керек. Белплеущ ею жолмен журпзуге болады. а) объектшщ эрб 1 р бел1ктерш багыттыксызыктармен (стрелкамен) керсетш, тустарына атаулары жазылады. Барлык жазулар б1р-б1рше параллельд 1 жатуы тшс. б) объектшщ эрб1р бел 1 ктер 1 небагытталганбагыттыксызыктарды цифрлармен керсетш, суреттщ теменп жагына вертикаль бойымен цифрлар, тусына атаулары жазылады.

  1. Жумыс койылган талаптарга сай дурыс орындалса, сабактьщ сонында окытушы тексерш кол кояды. Егер жумыс койылган талаптарга сэйкес орындалмаса, студент жумысты кайта орындайды.

1-тапсырма. Эукариотты жасушалардьщ курылысын зерттеу. а) Пияз кабыкшасынын жасушалары. Препаратты микроскоптьщ К1Ш1 улгайткышы (х8) астында Караганда б1р топ созыльщкы келген жасушалар керш ед 1 , ядролары 1 р 1 , денгелек шшшдь Содан кейш микроскопты улкен улгайткышына (х40) ауыстыра отырып, жасуша кабыкшасынын калындыгына кещл аударыныз. Жасушаларга зер салып Караганда цитоплазманьщ курылымы кершедь Денгелек- сопакша П 1 Ш 1 НД 1 ядро жасушаньщ ортасындаорналасады. Кейде ол кабыкшага ыгысып кабыскан шшшге ие болады. Жасушаньщ цитоплазмасында боялмаган бел 1 ктер 1 - вакуольдер 1 кершедк Суретш салып, белгшеу:

  1. Кдбыкша;
  2. Цитоплазма;
  3. Ядро;
  4. Вакуольдер (кершсе).

б) Бака эпидермись Препаратты тершщбел1побъективтщ астында жататындай етшзат устелшесше койып, улкен улгайткышпен караныз. Керу аймагынан жука кабыкшалы кепбурышты жасушалар кершедк Денгелек шшшд 1 ядро ортасында орналаскан. Суретш салып, белгшеу:

  1. Кабыкша;
  2. Цитоплазма;
  3. Ядро. в) Адам канынын жасушалары (2 сурет). Дайын, боялган адам каныньщ жугындысынан жасалынган препаратты м икроскоптьщ К 1 Ш 1 (х8) ж эне улкен (х40)

3 сурет. Баца цаны

д) Жуйке жасушасы. Препаратты жылжыта отырып жуйке жасушасын табьщыз. Жасушаньщ шшшше кещл белщ1з. Жуйке жасушасыньщ денесй одан есшдшер-аксон жэне дендриттер тарауына байланысты жулдызша тэр1зд1 болады. Дендриттердщ бас жагы жуандау болады, б1рак бутакталуына карай уштары жпишкередк Аксонньщ дендриттерден ерекшел1п - калындыгы б|ркелк 1 жэне бутактанбайды. Жасушадагы ядронын П 1 Ш 1 Н 1 денгелек. Суретш салып, белплеу:

  1. Ядро;
  2. Цитоплазма;
  3. Мембрана; 4.Дендриттер;
  4. Аксон.

1-сабак Такырыбы: Медициналык биология мен генетикага юргспе Тапсырмалар: а) Пияз кабыкшасынын жасушасы б) Бака эпи дерм ис в) Бака каныньщ жасушасы г) Адам каныньщ жасушасы д) Жуйке жасушаларын микроскопптан карап, суреттерш салу.

1 Кабыкша 2 Цитоплазма 3 Хлоропласттар 4 Жасуша свл1 бар вакуольдер 5 Ядро жэне ядрошык

1 Кабыкша 2 Цитоплазма 3 Ядро

КуН 1 Факультет!, тобы

С туден ток аты-жош

Окытушыньщ колы 1.09.04 Емдеу, 107 топ