Download Educational psychology and more Cheat Sheet Advanced Education in PDF only on Docsity!
1 Uò®Yú _502 : bûM -1 : gòlY I gòlû\û^ âKâòdû
GKK 2 gòlY I gòlû\û^ùe aòbò^Ü _^Úû
iõeP^û
2.0 C_Kâc 2.1 gòlY CùŸgý 2.2 gòlY I gòlû\û^ _âKâòdûe aòbò^Ü _^Úû 2.2.1 gòlK-ùK÷¦âòK _^Úû 2.2.2 aòhd-ùK÷¦òâK _^Úû 2.2.3 gòlû[ðú-ùK÷¦âòK _^Úû 2.2.4 \lZû bòòK _^Úû 2.2.5 iõMV^ûcôK _^Úû 2.3 _^ÚûMêWÿòK c¤ùe Zêk^û 2.4 iûeûõg 2.5 @û\gð Ce 2.6 iûeûõg 2.7 ijûdK Mâ^Ú I _âa§ iìPú 2.8 _ûVû« _âgÜûakú
2.0 C_Kâc
Gjò _ûVýKâce _â[c GKKùe @û_Ycûù^, gòlY I gòlû\û^ ijòZ ù~ûWÿò ùjûA[ôaû Z[ý, _âKâòdû Gaõ @a]ûeYû @û\òe @¤d^ KeòQ«òö RùY gòlK bûaùe, ^òR @^êbìZò Z[û ~ûjû @û_Ycûù^ _ìað _ûVeê gòLôQ«ò, ùi[ôùe @û_Y GKcZ ùjùa, ù~ _âùZýK _òfû @^ý _òfûVûeê gòlY Xwùe bò^Ü @U«òö icd I eòiÚòZò Cùe ^òbðe Keò, _òfû gòlYe aòbò^Ü ùKøgkKê
(^2) âûe¸òK gòlûùe Wòùäûcû (D.El.Ed) Uò®Yú gòlY I gòlû\û^ùe aòbò^Ü _^Úû aýaiûde _âKéZò Gaõ _eòie MâjY Keò[ûGö ùZYê, _òfûue gòlYe Gjò aòbò^Ü ùKøgk I XwKê @û]ûeKeò gòlû\û^ Keòaû GK Lêaþ @ûjßû^cìkK Kûcö Gjû @û_Ycûù^ @^êba Keê[ôùaö ùgâYúMéje gòlû\û^ _ûAñ ùKøYiò ^ò¡ðòÁ _¡Zò \k/icìj, _âZòUò _òfûKê icû^ bûaùe iêaò]û ù~ûMûA ûùe^ûjóö GjûKê GùWA ù^aûûAñ, @û_Y aòbò^Ü _âKûe _¡ZòKê Kòeò ic^ßd Keòùa I CPòZ eìù bò^ÜZû @ûYò _âùZýK _òfûe gòlY @ûagýKZûKê _ìeY Keòùa Zûjû RûYòaû \eKûeö @^ý @[ðùe gòlY
- gòlû\û^ _ûAñ aòbò^Ü _âKûee _^Úû @Qò ù~_eò, \lZû-ùK÷¦òâK _^Úû I iõMV^-bòòK _^Úû gòlK ùK÷¦âòK _^Úû, aòhd ùK÷¦âòK ^Úûö Gjò GKKùe Cùeûq _^Úû aòhdùe @ûùfûP^û Keû~ûAQò `kùe @û_Y @û_Yu _òfûue _ûeÆeòK Kâòdûùe òfûue flY @ûagýKZûKê aêSò I RûYò, âbûaì‰ð gòlY ûAñ C~êq ¡Zò I Cûd MâjY Keòûeòùaö Gjò @¤ûdùe \ò@û~ûA[ôôaû @a]ûeYû MêWÿòKê aêSòaû _ûAñ @ûYuê âûd 14 Nûe @¤d^ icd \eKûeö 2.1 gòlY CùŸgý Gjò @¤ûdUòKê Xÿò iûeòaû ùe @ûY : - gòlK-ùK÷¦âòK ^Úû, aòhd-ùK÷¦âòK ^Úû, gòlû[ðú-ùK÷¦âòK ^Úû iaêe aòùghZßKê a‰ð^û Keòûeòùaö - gòlû\û^-gòlY eòiÚòZòe @ûagýKZû @^êiûùe GMêWÿòKe aýajûe a‰ð^û Keòûeòùaö - C\ûjeY ij Kû~ðýbòòK gòlY a‰ð^û Keòûeòùaö - ùKøgk I \lZû c¤ùe û[ðKý \gðûAûeòùaö - gòlY I gòlû\û^ùe mû^ iwV^ ^Úûe aòùghß I Cù~ûMòZûKê a‰ð^û Keòûeòùaö - gòlY I gòlû\û^ùe \lZûbòòK Cûde aòùghZß I Cù~ûMúZûKê aûLýû Keòûeòùaö - gòòlY gòlû\û^e aòùghZû, gòlY ûAñ Cù~ûMúZû, \éXÿúKeY I \êaðkZûKê @û]ûe Keò,k gòlY I gòlû\û^e aòbò^Ü CûdMêWÿòKê Zêk^û Keòûeòùaö
(^4) âûe¸òK gòlûùe Wòùäûcû (D.El.Ed) Uò®Yú ~[û :- ùMû~òG _òeòdWÿùe ùKøYiò MûYòZòK ]ûeYû gòlûù\aû icdùe aòbò^Ü _âKûee PòZâ I ^cê^û _â\gð^ Keò a‰ð^û Ke«ò, òfûKê iciýû icû]û^ KeòaûKê Kjò[û«ò, ùKøYiò icdùe M Keò[û@û«òö Zûuê ù~ùZùaùk _PeûMfû ùi GùZMêWÿòG _¡ZòKê KûjóKò cògûA [û@û«ò, Zûue Ce @eòòað^úd [ôfûö ùi Kjòùf “âiwUò _XÿûAaû icdùe _âùZýK _òfûue eêPò / @ûMâj ÉeKê aXÿûAaû _ûAñ ùi Gjû Ke«ò” Kò«ê, ùi Kò_eò ùMûUòG aû @ù^KMêWÿòG _¡Zòe icÁòKê _i¦ Kùf? ùi Kjòùf G iaê gòlY eòùag I iÚòZò Cùe ^òbðe Kùeö” ùi @ûjêeò c¤ Kjòòùf, QûZâQûZâúcûù^ _Xÿòaû ûAñ ZôeZû @ûgû Keû~ûA[ôfûö gòlY ùicûù^ aêSòQ«ò Kò ^û, _ûV @ûMKê _XÿòaûKê Mfûùaùk ùijò @ûMâjKê Rûeò eLô[û@û«ò? ùZYê, Gjòiaê _eòiÚòZòKê ù^A “cêñ _¡ZòKê _i¦ Keò@Qò I @ûagýKZû @^êiûùe cêñ _¡ZòKê iùw iùw _eòað^ c¤ Keò@Qòö @û_Yue c¤ còiþ iêiàòZû _eò icû^ @^êbìZò ejò[ôaö ~\òI, @û_Y GK ^ò¡òðÁ _âiw _XÿûAaû icdùe ù\÷^òK _ûVýù~ûR^û Kfû icdùe, GK ^òŸòðÁ _¡Zò gòlû\û^ _ûAñ bûaò[ôùaö ùaùkùaùk eòiÚòZò Cùe ^òbðe Keò ùijò _òeòdWÿùe gòlû\û^Kê @]ôK _âbûagûkú Keòaû _ûAñ @û_Y ¡Zòe eòað^ Keò[û@û«òö ùgâYúMéj Kû~ðýûAñ Zòù^ûUò cêLý Cû\û^Kê aòPûe Keû~ûA cêLýZü Zò^ò _âKûee _^Úû ejòQòö ~[û-gòlK-ùK÷¦âòK, aòhd-ùK÷¦âòK I gòlû[ðú- ùK÷¦âòKö GjûQWÿû @ûjêeò @^ý \êAUò _^Úû ~[û: \lZûbòòK _^Úû I iõeP^û _^Úû @Qò ~ûjûKê @ûRòKûfò _âû[còK Éeùe ajêk bûùa aýajûe Keû~ûCQòö ùgâYúùe ^òcÜfòLôZ Zò^òùMûUò ùgâYú gòlY-gòlû\û^ _eòiÚòZò 2, 3 I 4Kê @^êcû^ KeòaûKê ùPÁû Ke«êö
5 Uò®Yú _502 : bûM -1 : gòlY I gòlû\û^ âKâòdû iÚòZò-2 : 4[ð ùgâYúùe _òfûcûù^ ùicû^ue CyZû @^êiûùe aiòQ«òö _ê@Sò@ @fMû @fMû aiòQ«òö ùicûù^ gòlKu K[ûKê ¤û^ ù\CQ«ò, gòldòZâú còiþ ùeaû cYòh geúeùe [ôaû ûKiÚkúe PòZâ ù\LûA Zûjûe aòbò^Ü @õge Kû~ðý iõKðùe KjêQ«òö òfûcûù^ Pêþ Pûþ ùjûA gêYêQ«ò I còiþ ùeaû ~ûjû WûKêQ«ò ZûKê Uòò Keò LûZûùe ùfLêQ«òö ~\ò ùKøYiò _òfûe G \òMùe ¤û^ ^ûjó aû ùi _ûL _òfû iùw K[û ùjaûe còiþ ùeaû ù\LêQ«ò ùi ùicû^uê _ûUò KeêQ«ò, ZûKê cù^ _KûA \ò@«ò “PêPû ùjûA ai I cêñ ~ûjû KjêQò gêY”ö “~\ò ùKøYiò _òfû _XÿûAaû icdùe _âgÜ _PûeêQ«ò, ùi Zûuê _ûV ùghùe _PûeòaûKê @ù_lû Ke ùaûfò KjêQ«òö _ûVý a‰ð^û Keòiûeòaû I ù^ûU WûKò iûeòaû _ùe còiþ ùeaû KòQò icd _âgÜ I Ce Kû~ðýKâc _ûAñ ù\CQ«òö ùi _òfûcû^u bêfþKê iê]ûeò[û«ò I ùi ù~Cñ _òfû iVòKþ Ce \ò@«ò ZûKê _âgõiû Ke«òö iÚòZò - 3 : gâú~êq @còeþ _c ùgâYúùe bûhû gòlû\û^ KeêQ«òö Zûue ùKak iû]^ iûcMâú bûaùe _âÉûaòZ bûhû ûVýêÉK ejòQòö ùMûUòG jûZùe _êÉKUòKê ]eòQ«ò I @^ý jûZùe PKþ LŠòG ]eòQ«òö ùi ùijò _òeòdWùe GK ùQûU @õg ù~ZòKò ùi iûeòaûKê bûaòQ«ò ùiZK, Cy Êeùe _XêQ«òö ùi ù~_eò bûùa _Xê[ôùf ùijò_eò Cy Êeùe _ê^eûaéò Keò _XÿòaûKê _òfûcû^uê ^òùŸðg ù\CQ«òö ùi cìLý aò¦ê / _ûVý aòhdMêWòKê aêSûA I @¤ûdUòe ùghùe [ôaû _âgÜûakúKê _Pûeê[ôùfö ù~ùZùaùk ùKøYiò QûZâ/QûZâú _âgÜ _Pûeê[ôùf, gâúcû^ @còeþ ùicû^uê ùijò _âgÜ iõKðòZ Ce[ôaû @^êùz\UòKê PòjÜûA ù\A Ce ùLûRòaûKê Cù\g ù^C[ôùfö _ûV\û^ ùghùe _òfûcû^uê _êÉK ùghùe [ôaû @býûi @^êgúk^eê Ê-Kû~ðý KeòaûKê \ò@«òö ùi ùKùaùjùf _ûVý _êÉKùe ~ûjû @Qò ZûVûeê aûjûeKê ~û@û«ò ^ûjóö
7 Uò®Yú _502 : bûM -1 : gòlY I gòlû\û^ âKâòdû bûùa GKûVò ùjûA aòbò^Ü Kû~ðý Keòaû _ûAñ Azû _âKûg Keê[ôùf I i¦ Keê[ôùf ~ûjû `kùe ùicûù^ @ù^K K[û gòLôûeê[ôùfö Gjû GK gòlû[ðú-ùK÷¦âòK aû gòlY-ùK÷¦âòK ^Úû @ùUö Gùa @ûi«ê Gjò Zò^òùMûUò CûdKê êvû^êêv bûùa @ûùfûP^û Keòaûö 2.2.1 gòlK-ùK÷¦âòK _^Úû : ùgâYúMéj Kû~ðýKkû_ùe gòlK GK cìLý KûeK Gjû gòlû[ðú bûaùe @ûc @^êbìZòeê aû @^ýbûaùe âûdZü aògßûi Keò[ûCö ùgâYúMéjùe aiòaû aýaiÚûVûeê @ûe¸ Keò ùKùZùaùk I K’Y Xÿû~òa, gû«ògévkû elû, âgÜ Pûeòaû I GjòâKûe iaê KòQò gòlK iÚòe Keò[û@û«òö Gjò Cûdùe cêLý aògßûi ùjCQò, gòlK ~ûjû iaê RûYòQ«ò Zûjû gòlû[ðúe RûYòaû @ûagýKö ùZYê gòlK, KòQò mû^ I ùKøgk òfûuê ûLùe jûA[ûGö ~òG icÉ mû^uê ^òR c^ bòòZùe iõMâj Keò eùL I ù~ùZùaùk @ûagýK jêG Zûjûe Cù~ûM Keò[ûGö ZûjûKê @ûùc ‘Cc gòlû[ðú’ Kjêö @^ýùU ‘\êaðk’ gòlû[ðúe mû^ iõelY Keòaû I Cù~ûM Keòaûe iûc[ðýe @bûa ejò[ûGö @^ý @[ðùe iáZòeê cù^ ùKAaû I mû^e Cù~ûM Keòaû Gjò Cûde \êAUò cjßì‰ð _âKâòdû @ùUö Paulo Friere GK cjû^þ ùg÷lòK Pò«K Gjò _âKâòdûe eòKÌ^û Keò[ôùf I GjûKê ‘aýûKòwþ gòlû’ ( Banking Education ) ^ûc ù\A[ôùfö **KâòdûKkû 2.1 :** gòlû\û^ icdùe @ZòKcþùe _ûùûUò ùgâYú @^ê¤û^ Ke«êö ù~ùZùaùk gòlK gòlû\û^ Keê[û@û«ò I gòlK I gòlû[ðú ùgâYúùe K’Y KeêQ«ò, Gjòiaê aòhde GK ZûfòKû âÉêZ Ke«êö ùgâYúùe Gjò Cûde @^êieY \ßûeû _XÿûC[ôaû gòlKuê _Pûeò Gjò gòlû\û^eê còkê[ôaû fûbe ZûfòKû Ke«êö
(^8) âûe¸òK gòlûùe Wòùäûcû (D.El.Ed) Uò®Yú gòlK-ùK÷¦âòK _^Úûe aòùghZß : gòlû\û^-gòlYùe, gòlK-ùK÷¦âòK ^Úûe ùKùZK cjßì‰ð aòùghZß :
- gòlKu _ûLeê gòlû[ðú _ûLùe mû^ _jô[ûGö - gòòlY @ù_lû, gòlû\û^ / iìP^û â\û^ / ^òùŸðg^ Cùe @]ôK ¤û^ \ò@û~ûA[ûGö - ^òÃâòd bûaùe gêYòaû, _Xÿòaû I ùfLôaû I gòlKu \ßûeû _Xÿû~ûA[ôaû aòhdaÉê âÉêZ Keòaû aû gòlKu ^òùŸðgKê cû^òù^aû @û\ò Cùe ¤û^ \ò@û~ûA[ûGö - ùgâYú Méjùe gòlû[ðúcû^ue ùgâYú Kû~ðýùe @õgMâjY, gòlKue ^òùŸðgùe ùjûA[ûGö @]ôKûõg iÚòZòùe, ZKð Keòaû, @ûùfûP^û Keòaû I òfûu aòPûeKê eÆe ij @û\û^â\û^ Keòaû @û\òùe gòlK Lêaþ Kcþ iêù~ûM ù\A[û@û«òö - gòòlK cêLýZü ûVýKâc aòhdaÉêKê ùgh Keòaûùe aýÉ eêj«òö - gòlK ùKak iVòKþ Ce Cùe ¤û^ \ò@«êö - ùgâYú Kl eòPûk^û iõì‰ð bûaùe gòlKu @^êbae ù~ûMýZû I ùKùa ùKùa Zûue Sêu I LûcLô@ûfú cù^ûbûa Cùe ^òbðe Kùeö - ùgâYú @^êgûi^e iò¡û« Gaõ ùgâYúùe Gjûe _ê^ðak^ iμì‰ð bûaùe gòlKu \ßûeû ^òdªòZ jêGö - ùgâYú / aò\ýûkdùe @^êgûi^e _âbûa PòjÜ gòlû[ðú gòlKue _ì‰ðcûZâûùe @ûmûKûeúY ùjûA[ûGö
(^10) âûe¸òK gòlûùe Wòùäûcû (D.El.Ed) Uò®Yú
- G_eò ùKùZK iûcMâú, C_KeY Gaõ iÚòZò @Qò ~ûjû ùQûU _òfûcûù^ eòPûk^û Keòaûùe @aòÁ Kjò[ûG I aò\ _jûA[ûGö Gjò _eòiÚòZòùe gòlK ^òùR iaê _eúlû ( Experiment ) _â\gð^ Keòaû icdùe ùijòiaê iûcMâú I C_KeY aýajûe Keò Kû~ðýKâc KeòaûKê jêGö - ùMûUòG Lêaþ aW ùgâYúùe, ù~Cñ[ôùe ajêZ iõLýK _òfû _X«ò, icìj gòlû\û^ùe ùKak Gjò _¡Zò i¸a_e ùjûA~ûGö gòlK-ùK÷¦âòK ^Úûe ù\ûh \êaðkZû - Gjò Cûde @ù^KMêWÿòG aýZòKâc \òM ( Limitation ) @Qòö ùi[ôc¤eê ùKùZK ùjfû : - ù~ùjZê gòlû\û^ùe @]ôKûõg Z[ý I ]ûeYûe gòlKu \ßûeû âbûaòZ ùjûA[ûG, òfûcûù^ Zûjû bfû@û«ò ^ûjó I ùicû^u c¤ùe @ûMâj @ûYòûùe ^ûjóö - ~\ò gòlKue mû^ iúcòZ @ùU, ùZùa ùi ùKùaùjùf _âùZýK _òfûue gòlY @ûagýKZû ìeY Keòûe«ò ^ûjóö - G[ôùe _òfûcû^u c¤ùe ZKð I @ûùfûP^û Keòaûe iêù~ûM còkò^[ûGö - aWÿ ùgâYú I ajê ùgâYú gòlû aýaiÚûùe _òfûuê aýqòMZ ¤û^ ù\aû ijR jêG^ûjóö - gòlK ùKùaùjùf _òfûue Pò«û Keòaûe ùKøgk aòKgòZ KeòaûKê ùKøYiò iÚû^ ù\A ^[ûGö `kùe _òfûcû^ue iéR^gqòe @aùeû] ùjûA[ûGö - cìfýûd^ @]ôKûõgZü icû¯òiìPK ( Summative ) ùjûA[ûGö G[ôùe ]ûeûaûjòK I ^òeazò^Ü cìfýûd^ Keòaûe iêù~ûM ^[ûG, ~ûjûKò @ûRòKûe eòiÚòZòùe Cù~ûMú ^êùjñö
11 Uò®Yú _502 : bûM -1 : gòlY I gòlû\û^ âKâòdû
- gòlK _ûVýKâc _ìeû Keòaû _ûAñ iúcòZ eêj«òö _òfû ]ûeYûMêWÿòK aêS«ê aû ^ aêS«ê ùi aûa\ùe Lêaþ Kcþ Pò«û Keò[û@û«òö aðcû^, @û_Y ^òRKê ^òùR _eL«ê I ^òcÜùe \ò@û~ûA[ôaû _âgÜe Ce \ò@«êö E-4 ùKùZK Cqò ^òcÜùe \ò@û~ûAQòö gòlK ùK÷¦òâK _^Úû _ûAñ ùKCñUò iVòK \gðû«êö (K) ùMûUòG ùgâYú _ûAñ ^ò¡ðûeòZ ûVýKâc icd @^êiûùe ìeû Keû~ûAûeòaö (L) gòlû[ðúcûù^ Xÿòaûe C~êq iûc[ðý aòKûg Keòùaö (M) Gjò Cûdùe _Xÿò[ôaû _òfûcûù^ @]ôK gévkòZö @Zò Kcþùe @û_Yu Cee ùMûUòG ùfLûGñ KûeY \gðû«êö 2.2.2 aòhd-ùK÷¦òâK _^Úû : aòhd ùK÷¦âòK ^Úûùe, cêLýbûùa aòhdaÉêKê gòlKu \ßûeû gòlû[ðúcû^uê â\û^ Keòaû Cùe ùK¦âòZ Keû~ûA[ûGö C\ûjeY Êeì, aòhdùe [ôaû _âiw I ]ûeYûMêWÿòKê cjZß \ò@û~ûG, GjûKê ù^A gòlû\û^ I gòlY Kû~ðýKâc _~ðýùaiòZ jêGö gòlû\û^ I gòlY _ûAñ ûVýêÉK I _ûVýKâcKê \éXÿZûe ijòZ @^êKeY Keòaû ùjCQò @]ôKûõg aò\ýûkde GK iû]ûeY @býûiö iaê aòhdùe _ûVý êÉKe @ûagýKúd @a]ûeYû, C\ûjeY I @býûiKê bŠûe Ne eìùe cû^òù^A gòlû\û^-gòlY _âKâòdû _ûAñ aýajûe Keò[ûCö _âÉûaòZ @a]ûeYûKê @]ôMâjY Keòaûe ù~ ùKøYiò ¡Zò ùjûAûùeö
13 Uò®Yú _502 : bûM -1 : gòlY I gòlû\û^ âKâòdû aòhd-ùK÷¦âòK _^Úûe aòùghZß : Gjò _^Úûe aòùghZß ùjfû :
- aòhdaÉê C_ùe ¤û^ ùK¦âòZ ùjûA[ûG ùZYê :- ùgâYúùe _ûVý _êÉKe @û\û^ _â\û^ jó, iaê ùgâYú Kû~ðýKkûe cìk @ùU, ( “be all and end all” ) - gòlK ^òRKê RùY ^cê^û bûaùe òfûu iûc^ûùe â\gòðZ KeûA[û«ò, ù~ùjZê aòhd aÉê Cùe ùi ^òêYZû fûb Keò[û@û«òö - gòlû[ðúcû^ue gòlY @ûagýKZû jó ûVýêÉK cû¤cùe eòì‰ð ùjûA[ûGö - ùgâYúùe aòhdaÉêe C_iÚû^ Keòaû icdùe aûÉaòK Rúa^e _eòiÚòZòKê Lêaþ Kcþ bûaùe iÚû^ \ò@û~ûA[ûGö - icÉ ùgâYú Kle _âZòKâòdû ûVýêÉK ùK÷¦âòK ùjûA[ûGö - G[ôùe MêYûcôK @û]ûeòZ _eòYûc @ù_lû iõLýûcôK @û]ûeòZ eòYûc Cùe @]ôK MêeêZß \ò@û~ûA[ûGö - cìfýûd^ _ûAñ ûVýêÉK @û]ûeòZ _âgÜKê aýajûe Keû~ûA[ûGö ùiMêWÿòKùe aòaò]Zûe @bûa eùjö ~ûjûùjC Gjò _^Úû, _âPêe _eòcûYe aòhdaÉêKê GK ^ò¡òðÁ icd bòZùe RûYòaû _ûAñ gòlû[ðúuê iêù~ûM ù\A[ûGö ù~ùjZê _ûVýKâcUòKê ^òò¡ðûeòZ icd bòZùe iûeòaûKê _ùW, gòlû[ðú Zûjûe @býûi @^êgúk^ú, aòÉéZ bûaùe ù~ûR^û Keò[ûG I aòhdaÉêKê êvû^êêv bûaùe _Xÿò[ûGö Gjò _âKûe _^Úûùe, ùKak _êÉK-bòòK mû^ @ûjeY Keû~ûA[ûGö gòlû\û^ - gòlYùe ùKøYiò ^ìZ^Zß ^[ûGö @]ôKûõg icd ùKak
(^14) âûe¸òK gòlûùe Wòùäûcû (D.El.Ed) Uò®Yú ùNûhòaû I cêLiÚ Keòaûùe ~ûG, ù~CñVò @[ð_ì‰ð gòlY ùjûA^[ûGö ùZYê, gòlK I QûZâ Cbdu _ûLùe _âgÜ _Pûeòaû ùKøgke aòKûg _ûAñ Lêaþ Kcþ iêù~ûM [ûGö ûVýêÉK i´§òZ _âgÜûkaú ~ûjû ûV ùghùe \ò@û~ûAQò Zû’ Cùe iúcòZ ejò~û@û«òö gòlYe eòYûc eìùe aýqòZß aé¡òe iaê aòbûMe @ûKk^ Keòaû @ù_lû ûVýêÉKeê MâjY Keû~ûA[ôaû icÉ @a]ûeYe @ûKk^ _ûAñ ^òeazò^Ü I iûcMâúK cìfýûd^Kê iúcòZ Keû~ûA[ûGö _eaðú aòhdKê ~òaû _ìaðeê ^òùR ^òRKê _eL«ê : E-5 ùKùZK Cqò ^òcÜùe \ò@û~ûA@Qòö aòhd ùK÷¦òâK _^Úû _ûAñ ùKCñUò iVòKþ PòjÜU Ke«êö (K) gòlK, ùgâYúùe ûVýêÉKe Lêaþ Kcþ aýajûe Ke«òö (L) _ûVùghùe \ò@û~ûA[ôaû âgÜûakúe Ce gòlû[ðúcû^u \ßûeû \ò@û~ûA[ûGö (M) aûÉaòK Rúa^e @^êbìZò Cùe MêeêZß \ò@û~ûA[ûGö (N) gòlû[ðúcûù^ iaêùaùk @a]ûeYûKê ùNûhò cù^ eL«ò / cêLÉ Ke«òö (O) ûVýêÉK gòlYe cêLý iû]^ bûaùe aòPûe Keû~ûGö 2.2.3 gòlû[ðú-ùK÷¦âòK _^Úû : C_ùeûq, _â[c aòbûMùe @û_Ycûù^ Cbd gòlK-ùK÷¦âòK _^Úû I aòhd-ùK÷¦âòK _^Úû i´§ùe @¤d^ Kùfö Cbd _^Úû _ûeμeòK aû _êeûZ^ I ùMûUòG @^ýUò ij ajê _eòcûYùe icû^ö ùMûUòG K[û @Qò, “gòlK R^þKê bûhû _Xÿû«ò” GVûùe ^û gòlK aû ^û bûhû ùKjò cêLý ^êùjñö Kò«ê R^þ ùjCQò cêLýö R^þ ùjCQò, gòlû[ðú I ùi gòlû\û^-gòlY Kû~ðýe ùK¦âùe @Qòö ùZYê, ù~Cñ _^Úû gòlû[ðú @ûWÿKê ^òùŸðgòZ jêG
(^16) âûe¸òK gòlûùe Wòùäûcû (D.El.Ed) Uò®Yú gòlû[ðúuê KòQò \kMZ Kû~ðý KeòaûKê ù^C[ôùfö gòlû[ðúcû^uê ù~ùZùaùk iûjû~ý cûMê[ôùf _[ _â\gðK bûaùe Zûuê iûjû~ý Keê[ôùf I ùi ûVýêÉKùe \ò@û~ûA[ôaû _âgÜMêWÿòKeê Lêaþ Kcþ _Pûeê[ôùfö ùaû]mû^ _ûAñ ùi êÉK aûjûeê KòQò ]ûeYûe C_iÚû^ Keê[ôùfö _eúlûùe, gòlû[ðúcûù^ icÉ ùaû]mû^ _eòcû_K _âgÜûakúKê iû`fýfûb Keê[ôùf I iVòKþ Ce ù\A[ôùfö ~\ò @ûY Cùeûq \êAUò _eòiÚòZòKê Zêk^û Keòùa ùZùa @û_Y ùKCñUòùe gòlû[ðú-ùK÷â¦òK ^Úûe Cù~ûM ùjûAQò Zûjû Kjòaû _ûAñ ic[ð ùjùaö aðcû^ gòlû[ðú-ùK÷¦âòK _^Úûe iμì‰ð ]ûeYû _ûAaû _ûAñ Gjûe aòùghZßMêWÿòKê _Xÿ«êö gòlû[ðú-ùK÷¦âòK _^Úûe aòùghZß
- Gjò _^Úûùe gòlû[ðúe aýqòMZ @ûagýKZû, icÉ gòlY _¡Zò I ùKøgke bòò / @û]ûeKê Zò@ûeò Kùeö - gòlK, gòlû\û^-gòlY _âKâòdû @ûe¸ Keòaû ìaðeê, gòlû[ðúcû^uê ùâû›ûjòZ Keòaû _ûAñ ùPÁû Keò[û@û«òö - gòlû\û^-gòlY âKâòdûùe gòlK, Cù\gK ^ùjûA RùY ijûdK bûùa Kûc Keò[û@û«òö - gòlY _âKâòdûKê ijûdZû Keòaû ûAñ, eòiÚòZòe iéÁò Keû~ûGö - gòlû[ðúcûù^ Cbd aýqòMZ eìùe Z[û \k bòZùe Kû~ðý Ke«òö - gòlû[ðú, ^òRe ijûVúu ij _ûeÆeòK Kòâdû \ßûeû gòLô[û«òö - _âgÜ _Pûeòaû, ùLûRòaû I _âùdûM Keòaû _ûAñ gòlû[ðúuê iêù~ûM ù\aûKê ùjûA[ûGö
17 Uò®Yú _502 : bûM -1 : gòlY I gòlû\û^ âKâòdû
- ùgâYú Klùe, aiòaû aýaiÚû gòlû[ðúcû^uê \ò@û~ûC[ôaû gòlY Kû~ðýKâc @^êiûùe Keû~ûA[ûGö - @ûKk^ ( Assessment ), gòlû\û^-gòlY âKâòdûe GK @õg Gaõ gòlû[ðúue @ûKk^, Kû~ðýKkû Keê[ôaû bòZùe jñò Keû~ûA[ûGö ùZYê, gòlY _âKâòdû I @ûKk^ GKûVò ùjûA[ûGö - aòbò^Ü _âKûee gòlû\û^-gòlY iûcMâúe aýajûe Keû~ûA[ûG, ~ûjûKê ùKøgk bûùa Cbd gòlû[ðú I gòlK _eòPûk^û Keò[û@û«òö - gòlY _eòùag MYZûªòK ùjûA[ûGö - gòlû[ðú @]ôKûõg icdùe @a]ûeYe ÆÁòKeY _ûAñ gòlKuê âgÜ Pûeò[û@û«òö Cùeûq ZûfòKû aýZúZ @ûjêeò @]ôK aòùghZß ù~ûM Keòûe«òö gòlY ûAñ ùgâYúùe gòlû[ðúu ijòZ Kû~ðýKkû Keòaû, Lêaþ @ûagýK ùaûfò aòùaP^û Keû~ûGö G[ô ^òcù« Kû~ðýbòòK gòòlY (Activity-Based Learning : ABL) icMâ ù\gùe aòùghZü _âû[còK (Activ aò\ýûkd MêWÿòKùe ^òcÜÉeùe ajêk bûaùe @af´^ Keû~ûC@Qòö Kû~ðýbòòK gòlY : Kû~ðýbòòK gòlY (ABL) , gòlû[ðú-ùK÷¦âòK ^Úûe GK eìö iKâòdûcôK Kû~ðý aû gòlY Kû~ðý \êAUò GKû âKûee ù~Cñ[ôùe gòlû[ðú AQûìaðK I Zêe« ^ìZ^ C›ûj ijòZ ijbûMúZû Keò[ûG I @ûagýKúd gòlYe _eòYûcKê MâjY Keò[ûGö Gjò _^Úûùe gòlY _âKâòdû I _eòYûc \êAUòòe ¤û^ eLôaû \eKûe jêGö aòÉéZ bûaùe @ûùfûP^û _ûAñ, Gjò _ûVýUòe 4[ð @¤ûdUòKê \dûKeò ù\L«êö
19 Uò®Yú 502 : bûM -1 : gòlY I gòlû\û^ âKâòdû Cùe @û]ûe Keò, @ûi«ê @ûùc gòlû[ðú-ùK÷¦âòK ^Úûe Cù~ûMúZû iõ_Kðùe RûYòaûö gòlû[ðú ùK÷¦òâK _^Úûe C_KûeòZû :
- Gjû gòlû\û^-gòlY _âKâòdûe ùK¦âùe gòlû[ðúuê eLô[ûGö - ù~ûR^û I _eòPûk^û _âKâòdû, Lêaþ iìlà I aýaiÚòZ bûaùe _òfûcû^u ûAñ gòlKu \ßûeû Zò@ûeò ùjûA[ûG, ù~Cñ[ôùe @[ðì‰ð gòlY ùjûA[ûGö - Gjû gòlû[ðúu iéR^gqòKê aòKûg KeûAaûùe iûjû~ý Kùeö - gòlû[ðúcû^u bòZùe _âZòù~ûMòZû @ûYòaûKê GK Cc _eòòùag iéÁò Keòaû ù~ûMêñ, gòlû[ðú ùicû^ue C_f² ÉeKê aXÿûAaû _ûAñ iêù~ûM fûb Keò[û@û«òö - gòlû[ðúu â\gð^ / @bò^dKê PòjÜòûeò[ûCö Kò«ê gòlû[ðú ùK÷¦âòK _^Úû, @ûùfûP^ûeê ÊZª ^êùjñö ~\òI Gjò _^Úûe aýajûe Keû~ûG, GK iúcòZ icd bòZùe jûeûjûeò bûaùe iaê gòlû[ðúue C_f² ÉeKê aXÿûAaû KÁKe ùjûA[ûGö \l I _âZògîZòa¡ gòlK aò^û Gjò _^Úû Kû~ðýKûeú jêG^ûjóö G[ôùe G_eò gòlKue @ûagýKZû jêG, ~òG _òfûue @ûagýKZû âZò iù´^gúk jê@«òö aò\ýûkdùe C~êq gòlY _eòùag iéÁò aò^û, gòlû[ðú-ùK÷¦âòK _^Úû i¸a jêG ^ûjóö gòlû\û^ I gòlYe \êAUò cêLý ^Úû c¤ùe [ôaû Zêk^û ^òcÜfòLôZ ZûfòKûùe iõùlùe \ò@û~ûA@Qòö
(^20) âûe¸òK gòlûùe Wòùäûcû (D.El.Ed) Uò®Yú iûeYú 2.1 gòlK ùK÷¦âòK _^Úû Gaõ gòlû[ðú ùK÷¦âòK _^Úû c¤ùe Zêk^û iìP^ _ûVýKâc CùŸgý gòlû[ðú Kò_eò gòLô[ûGö ùg÷lòK _¡Zò _ûVýKâc _â\û^ gòlKu bìcòòKû gòlK ùK÷¦âòK _^Úû gòlK ûVý eìùeL, @^êeì_ aòhdaÉêKê _ìeû Ke«òö
- gòlû[ðú ^òÃâòd ùjûA gêY«ò aû _Xÿ«ò - gòlû[ðú @]ôK ^´e jûif _ûAñ ÊZª gòlY _i¦ Keò[ûGö
- Z[ý _â\û^ Keòaûùe @û]ûeòZ [ûGö
- aqéZû _¡Zò (Lecture Method) e _âùdûMö
- iûcMâúK CùŸgý _ûAñ \Kû~ðý I eúlû Cùe @û]ûeòZ ùjûA[ûGö
- GKK _eúlY I GKK ù~ûR^û jêG ^ûjóö
- cùe ~ûjû gêYûAùf I Kjòùf GjûKê _ûk^ Keòaû @ûagýK @ùUö gòlû[ðú ùK÷¦âòK _^Úû gòlû[ðú gòlKu \ßûeû ^ò¡ðûeòZ gòlY CùŸgýKê _âû¯ Kùeö
- gòlû[ðú _ìað @RðòZ mû^ùe ^ìZ^ mû^e icûùag Keò[ûGö Kû~ðý Keò gòLôaû ùjCQò cìk @û]ûe
- Kû~ðý Keò gòLôaû, _òfûuê aòbò^Ü Kû~ðýùe ^òùdûRòZ KeûA aòbò^Ü âKûee gòlY Kû~ðý Cùe @û]ûeòZö
- iKâòdûcôK gòlY
- ijù~ûMú (Cooperative Learning) gòlY I iciýû C_ùe @û]ûeòZ gòlYe _âùdûM ùjûA[ûG
- @býûi [ûA \Kû~ðý \ò@û~ûG I GKK _eúlû ( Unit test ) Keû~ûGö
